Dit is verskriklik interessant om so saam met 'n kind groot te word en te sien hoe hulle waarneming van wat om hulle aan gaan en die mense om hulle verander. Ongelukkig verander hulle sin vir waardes ook en partykeer voel dit of my hart vir 'n oomblik gaan staan as ek luister na my dogtertjie van vier se vrae en waaraan sy blootgestel word. (Meestal kom hierdie inligting en sienings van ander maatjies van haar ouderdom af en ek wonder hoe dit gebeur.)
Van die sinnetjies wat my sedert haar vierde verjaarsdag al amper agteroor laat slaan het sluit die volgende in:
* Ons kan nie met xxxx speel nie, want xxxx sê haar gesig is te lelik.
(Ek mag verkeerd wees, maar ek het 'n prentjie in my kop van Mamma en Pappa wat in die kar by mense weg ry en praat oor hoe lelik iemand is. Watter maatstaf bepaal wie is lelik en wie is mooi en hoe leer jy dit vir jou kind? Is dit 'n doelbewuste poging? Sussie kyk, dit is mooi en dit is lelik?)
* Mamma, xxxxx sê hy gaan na my huis toe kom en vir my honde gif gee dat hulle kan doodgaan.
(Hier dink ek dat dit dalk iets is wat met sy eie honde gebeur het en dat hy dit nou sien as die ergste ding wat met iemand kan gebeur. Ek hoop dit is dit en dat Pappa nie vir honde gif ingee nie? As jou kat/hond weer op my erf kom vergiftig ek hom en boetie staan grootoog en luister??)
* Mamma, sien jy daardie oom het 'n oorbel. Hy is nou 'n dogtertjie. En dogtertjies met kort hare is
seuntjies. Ek het ook al gekry ons speel nie met xxxx nie, want haar hare is te kort!!
(Nee, nee, nee! Ons is nie kleibeeldjies wat almal uit dieselfde vorm gegiet word nie! Mens sê nie vir jou kind, dit is wat 'n dogtertjie/seuntjie doen en dit is wat hy/sy aantrek en dit is hoe hy/sy optree en klaar nie. Blykbaar het ons nie nodig om dit te doen nie, want die gemeenskap wat ons kinders grootmaak leer hulle sommer namens ons!)
* Die skelms gaan in die aand na ons huis toe kom en dan breek hulle die deur oop en hulle skiet ons dood.
(Iewers daar buite is 'n volwasse persoon/persone wat voor hulle kinders praat oor misdaad en geweld en wat nie verder kan dink as wat hulle neuse lank is nie. Dit maak my woedend dat daardie ouer se keuse om met sy kind van vier te praat daaroor my kind onveilig laat voel in haar eie huis en dat sy nou praat van mense wat na jou huis toe kom om jou dood te skiet. Ek besef dit is die realiteit, maar ek dink daar is sekere realiteite wat 'n kind van vier nie in die gesig kan kyk nie. Ons kan nie ons kinders in vrees laat leef oor iets wat miskien dalk eendag kan gebeur en meer waarskynlik nie sal gebeur nie.)
* Mamma, ek gaan nie daardie hemp aantrek nie. xxx sê dit is 'n seuntjie hemp/lelike hemp/ou hemp of dit
is stukkende skoene (die voorpunt is geskraap).
(Nou staan jy by die kruispad, neem ek standpunt in en sê dit is onbelangrik, maak nie saak wat jy aan het nie, dis wat binne is wat saak maak - trek vir haar die klere aan en stuur haar skool toe. Terwyl ek weet vandag speel xxxx en xxxx nie met haar nie, want sy is nie "reg" aangetrek nie? Nee, ek trek vir haar iets aan wat vir xxxx meer aanvaarbaar is..... Hoe sal mens ooit hierdie kringloop breek. En wat as dit al is wat daardie kind het? As Mamma nie kan winkel toe gaan en koop wat vir xxxx en xxxx aanvaarbaar is nie. Sy trek haarself nou aan en kies haar eie klere, maar daar is definitief klere in haar kas wat sy nooit ooit aantrek nie. Ek het vir haar 'n WP rugby-hempie gekoop omdat Pappa WP ondersteun en sy weier om dit aan te trek, want dis blou. Sy het dit in Boetie se laai gaan sit. :-( )
* Rassisme.
* Mamma, hoekom is al die tuinooms swart? (Antwoord - hulle is nie almal swart nie. Mense doen verskillende werke en daar is swart dokters en daar is wit mense wat met hulle hande werk. Ek het geen idee of ek reg antwoord nie. Kan ek vir haar verduidelik van apartheid en dat hulle nie ander opsies het nie?)
* Mamma, swart mense ry met fietse omdat hulle nie geld vir karre het nie.
* Mamma, swart mense breek by ons huise in.
My kind wat nog almal oom en tannie en geen onderskeid getref het tussen swart en wit nie, begin al hoe meer vrae vra waarvoor ek nie antwoorde het nie. En sy sê dinge wat my yskoud maak en ek weet dis net die begin. Sy begin nou haar voelers uitsteek na ons en hulle. Gaan daar ooit 'n geslag wees wat toegelaat word om net natuurlik hulle gang te gaan sonder dat vooroordeel in hulle koppe in gehipnotiseer word?
Ek kan 'n hele boek vol skryf, maar gaan ophou by hierdie. Die hartseer is, jy kan jou kind leer net soos wat jy wil, maar op die ou einde van die dag is dit wat daar buite deur kinders soos hulle aan hulle vertel word wet. En elkeen van hulle se gedagtes word gevorm deur grootmense met vooroordele en onverdraagsaamheid en selfs haat in hulle harte en gedagtes.
En dan is ek moeg vir die opvatting dat my kind in 'n "snob" skool is en dat dit is hoekom dit gebeur. Ek ken onderwysers in kleuterskole, laerskole, hoërskole en die stories laat jou nekhare regop staan. Ek ken hoeveel ouers met kinders in verskillende kleuterskole en skole en almal neem deel aan hierdie gesprek.
Ek het al by ander mense gehoor van:
* Die seuntjie van drie wat die dogtertjie geklap het en dan wanneer daar vir hom gesê word mens slaan nie aan dogtertjies nie sê, "ek mag want my pa mag."
* Kinders wat speletjies met mekaar speel, want dis wat Pappa met my doen.
* Kinders in Graad 2 wat vir die ander maatjies wys hoe om gom te snuif.
Die vraagstukke in verskillende skole gaan verskil, maar uiteindelik gaan al hierdie kinders met hulle verskillende opvattings en opvoedings tog by mekaar in een skool gegooi word. Ek dink ons as ouers moet nou meer betrokke as ooit wees. Jy moet letterlik met jou kind die pad stap en hoop en bid hy kom as 'n heel mens anderkant uit.
Dit wat ons nou sien is as gevolg van ons geslag ouers wat grootgeword het as snobs of "grease monkeys" soos ons dit genoem het. Jy was of die een of die ander. Daar was nog nooit werklik 'n middeweg nie. Nou is ons ouers vir kinders wat ons voorbeeld nastreef. Dit begin net al hoe jonger en jonger. Wat se tipe ouers gaan hulle wees? Hoe gaan ons kleinkinders grootword?
Ek het nooit gedink ek sal nou al begin bid "Here, beskerm my kind en help haar om die regte pad te loop nie." Ek dink nie enige ouer wat by sy kinders betrokke is en met hulle gesels oor wat hulle by die skool doen en met wie hulle speel en hoekom of hoekom nie kan stry dat hierdie dinge gebeur nie. Ek dink dit gebeur op elke speelgrond in hierdie hele land. Net jy as ouer kan jou kind waardes leer. Niemand gaan jou daardie guns bewys nie.
Jy sal ook jou kind moet leer om homself te handhaaf en op te staan teen wat verkeerd is. Sussie het hierdie week vir 'n maatjie wat 'n ander maatjie gespot het gesê dat hy Liewe Jesus se hartjie baie seer maak as hy dit doen. Ons oefen verskillende scenarios en ek leer haar hoe om op te treë en wat om te sê. Ek twyfel of dit aan die betrokke kind 'n verskil gemaak het. Maar ek hoop dat ek my kind iets geleer het wat haar karakter bou. En ek is trots op haar omdat sy die moed gehad het om betrokke te raak en op te staan vir haar maatjie. Ons is nou besig met "Ek kan jou nie hoor nie" draai om en stap weg wanneer iemand met jou lelik is." Dis so maklik om as grootmens vir jou kind raad te gee teen boelies, want ons weet hulle sal ophou as hulle nie reaksie kry nie. Ongelukkig is kinders kwesbaar en emosioneel onvolwasse. Ek hoop ek kan haar leer om 'n bietjie van 'n dikker vel te hê.
Mag ek nooit die ma wees van die kind wat 'n ander een afknou of verneder en dit aflag nie... Dit is waar alles begin...
